یکی از سبک‌ترین ظروف، برای نگهداری مواد غذایی و حمل و جابجایی آنها ظروف پلاستیکی است. بسیاری از تولید کنندگان ظروف پلاستیکی نگهدارنده مواد غذایی، ادعا می‌کنند که این ظروف حتی اگر بازیافتی باشند، برای سلامتی مضر نیستند و کاملا بهداشتی بوده و در حفظ کیفیت غذا کاملاً ایمن هستند.در مقابل برخی از کارشناسان اشاره می‌کنند که وقتی که هر نوع پلاستیک در معرض مواد غذایی داغ قرار گیرد، می‌تواند ترکیبات مضری تولید کند. علاوه بر این اثر زیست محیطی و مخربی که پلاستیک می‌تواند در طبیعت باقی بگذارد، عده‌ای را به این نتیجه رسانده که از ظروف پلاستیکی استفاده نکند. نقش ظروف پلاستیکی بیرون بر در سلامتی موضوعیست که در این مقاله از خونمونه قصد داریم به آن بپردازیم.
آیا ظروف پلاستیکی مخصوص مایکروویو ایمن هستند؟
به طور کلی سازندگان و تولید کنندگان ظروف نگهدارنده پلاستیکی مواد غذایی ، در قسمت پشت این ظروف، در مورد نحوه عملکرد آنها دستورالعمل‌هایی را ذکر می‌کنند. مثلاً چنانچه این ظروف قابلیت گرم کردن در مایکروفر، نگهداری در دمای زیر صفر فریزر و قابلیت شستشو در ماشین ظرفشویی را داشته باشند، با علائم اختصاری در پشت آن درج می‌شود. بسیاری از محققان، هشدار می‌دهند حتی ظروف نگهدارنده‌ای که دارای برچسب ایمن هستند، برای دماهای بسیار بالا مناسب نیستند.
آنچه که از تحقیقات بسیار حاصل شده است، نشان می‌دهد که پیوندها و ساختارهای شیمیایی ظروف پلاستیکی می‌تواند در مقابل گرما به راحتی آزاد شود. این واکنش‌های شیمیایی حتی در بطری‌های آب معدنی که در نور زیر نور خورشید قرار گرفته‌اند، نیز به وفور مشاهده شده است. اینکه یک نوع پلاستیک در چندین سال گذشته ایمن شناخته شده است، دلیل بر ایمن بودن همیشگی آن ظروف محسوب نمی‌شود. علم در حال پیشرفت بوده و هر لحظه ممکن است میکروپلاست‌هایی شناخته شود که ایمن بودن این ظروف را رد کند. در ادامه بیشتر در ارتباط با نقش ظروف پلاستیکی بیرون بر در سلامتی می پردازیم.
انتخاب بهترین ظروف برای مواد غذایی مختلف
ظروف چینی و شیشه‌ای به عنوان بهترین ظروف برای مواد غذایی مختلف شناخته شده‌اند. در کنار ایمن بودن این ظروف، معایبی چون سنگین بودن و شکننده بودن باعث شده است تا خیلی از افراد استفاده از آنها را محدود کنند. در مورد مواد غذایی طبخ شده که اضافه آنها را در فریزر و یخچال نگهداری می‌کنید، مهم‌ترین مسئله کیپ بودن درب آنها است. چون هرگونه تبادل هوا با مواد غذایی داخل ظرف، می‌تواند موجب تسریع در عمل فاسد شدن غذا شود. البته پیشنهاد می‌شود غذای طبخ شده را حداکثر ۴۸ ساعت در یخچال با شرایط صحیح نگهداری کنید.
ظروف پلیمری یا همان پلاستیکی در معرض حرارت ماده‌ای آزاد می‌کند که در صورت استفاده دراز مدت می‌تواند باعث بیماری‌هایی از جمله افسردگی و سرطان شود. همچنین ظروف نگهدارنده استیل چنانچه در معرض مواد غذایی اسیدی قرار گیرد، می‌تواند واکنش نشان داده و سلامت غذا را به خطر بیندازد. در ادامه به بررسی نقش ظروف پلاستیکی بیرون بر در سلامتی میپردازیم.
نقش ظروف پلاستیکی بیرون بر در سلامتی
در زیر ظروف بسته‌بندی مواد غذایی از جمله آب معدنی، ماست و یا اغذیه‌های بیرون بر، نوشته‌های به اختصار درج شده است. عمدتاً این ظروف با شماره‌های ۴ یا ۵ نامگذاری شده‌اند که نشان دهنده پلی اتیلن با چگالی پایین یا پروپیلن است. اینکه یک ظرف بیرون بر پلاستیکی ایمن یا غیر ایمن است، بستگی به ماده غذایی دارد که در آن ریخته می‌شود. به هر حال ممکن است یک ظرف پلاستیکی در طول رسیدن محصول به دست مشتری، مواد شیمیایی را وارد غذا کند.
در مقابل، در برخی از آنها ممکن است هیچ تغییری در ترکیب نهایی مواد غذایی مشاهده نشود. تحقیقاتی را نروژی‌ها و آلمانی‌ها، روی ظروف پلاستیکی، مثل ظروف ماست و بطری‌های آب در استفاده مجدد انجام دادند. نتیجه این تحقیقات، آزاد شدن مواد سمی ناشناخته بسیاری بود که تنها در استفاده مجدد، وارد مواد غذایی شده بود. به هر حال استفاده از پلاستیک را نمی‌توان قطع کرد اما با محدود کردن و استفاده درست، می‌توان بهداشت مواد غذایی را حفظ نمود .
بیشتر بدانید : ویژگی های مواد نگهدارنده غذا
آیا استفاده از ظروف پلاستیکی برای محیط زیست مضر است؟
ظروف پلاستیکی و تاثیر آن روی سلامت و محیط زیست، مسئله ایست که در چند سال اخیر به یک چالش تبدیل شده است. به هر حال رهاسازی ظروف پلاستیکی در طبیعت، می‌تواند آسیب‌ها و مشکلات زیر را به محیط زیست وارد کند.
- تجمع زباله‌های پلاستیکی در دریاها و صحراها، می‌تواند به مرور زمان باعث تبدیل شدن به قطعات کوچک‌تری به نام میکروپلاست شود که حیوانات از آن تغذیه می‌کنند. این چرخه وارد غذای انسان‌ها نیز می‌شود و می‌تواند مشکلاتی از جمله عدم باروری را به همراه داشته باشد.
- از آنجایی که زباله‌های پلاستیکی برای سالیان سال در طبیعت باقی مانده و تجزیه نمی‌شوند، می‌تواند موجب انقراض برخی از موجودات خصوصاً آبزیان و دوزیستان شود.
- ظروف پلاستیکی وقتی در خاک باقی بمانند، در دراز مدتی موادی را آزاد می‌کنند که ورود آنها به خاک، می‌تواند چرخه مواد غذایی گیاهی را نیز آلوده کند.
- پلاستیک با آزاد کردن ماده سمی به نام بیسفنول، می‌تواند باعث افزایش بیماری‌های از جمله سرطان سینه، دیابت، تیروئید، مشکلات رشد جنین و تاثیرات ناباروری در مردان شود.
با تمام مضرات مخربی که پلاستیک در اکوسیستم خاکی، دریایی و جانوری ایجاد می‌کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف صحیح ظروف نگهدارنده پلاستیکی با رعایت نکات زیر، می‌تواند در حفظ محیط زیست کمک کننده باشد.
- از ریختن ظروف پلاستیکی در دریا، رودخانه و رها کردن آنها در طبیعت به شدت اجتناب کنید.
- مصرف ظروف پلاستیکی را محدود کرده و به جای آن ظروف شیشه‌ای که بازیافت بهداشتی تری دارند را جایگزین نمایید.
- کودکان خود را نیز با نحوه مصرف ظروف نگهدارنده پلاستیکی و مسائل بیوپلاستیک آشنا کنید.
- استفاده از بانکه های پلاستیکی آب را به حداقل ممکن برسانید. چون نوشیدن مداوم آب و مایعات در این بطری‌ها، می‌تواند بسیاری از میکروپلاستیک‌ها را وارد بدن شما کند..
- ظروف پلاستیکی را به مراکز بازیافت و جمع آوری ظروف پلاستیکی تحویل دهید.
ظروف پلاستیکی نگهدارنده مواد غذایی اگر بازیافت شوند، به طرز چشمگیری از تولید زباله‌های پلاستیکی کاسته می‌شود. بازیافت موجب صرفه‌جویی در منابع، صرفه‌جویی در انرژی، کاهش مصرف سوخت و کاهش حجم زباله‌های پلاستیکی می‌شود. بسیاری از ظروف پلاستیکی از جمله بطری‌های نوشابه، ظروف مواد سفید کننده و شوینده‌ها و کیسه‌های بسته‌بندی ساندویچ بازیافت شده و مجددا وارد چرخه مصرف می‌شوند. توجه کنید که پلاستیک‌ها نیز مانند تمامی ظروف تاریخ انقضا دارند. از استفاده مجدد ظروف پلاستیکی که خط و خش برداشته‌اند و یا رنگ آنها تغییر کرده است، اجتناب کنید.
آیا بازیافت ظروف یکبار مصرف بهداشتی است ؟
بسیاری از ظروف پلاستیکی، بازیافت می‌شوند و مجدداً از آنها ظروف پلاستیکی تهیه می‌شود. آیا این ظروف برای استفاده مواد غذایی بی‌خطر هستند؟ این سوال به یک چالش بزرگ برای اغلب افراد جهت استفاده از این ظروف تبدیل شده است. در صورتی که از ظروف پلاستیکی بازیافتی که بهداشتی نیستند، استفاده کنید، می‌تواند خطرات جبران ناپذیر بسیاری بر سلامتی شما وارد کند. حتی احتمال بروز بیماری‌هایی از جمله سرطان را نیز افزایش می‌دهند.
برای اینکه بتوانید ظروف پلاستیکی قابل بازیافت بهداشتی را از ظروف مضر شناسایی کنید، بهتر است به نوشته‌هایی که روی این ظروف درج می‌شود، توجه نمایید. معمولا ظروف پلاستیکی بازیافتی غیر بهداشتی بوی نامطبوعی می‌دهند و به هیچ عنوان از آنها نباید برای ریختن مواد غذایی استفاده کرد. حتی خیلی از افراد تصور می‌کنند که با شست و شو، زمانی که بوی آنها از بین می‌رود، قابلیت استفاده را دارند.
در حالی که مواد مضر سمی آزاد شده از این ظروف حتی در شرایطی که غذای سرد نیز داخل آنها ریخته شود، وجود دارد. به نوشته‌هایی که در پشت ظروف پلاستیکی قابل بازیافت، بهداشتی درج شده است، خوب توجه کنید. در صورتی که کدهای 1 و 2 روی آنها حک شده باشد، نشان دهنده بهداشتی بودن این ظروف است. بنابراین می‌توانید با خیال راحت از آنها برای انواع مواد غذایی سرد استفاده کنید.
اینکه چرا ظروف بازیافتی غیر بهداشتی هستند، مسئله ایست که تحقیقات فراوانی روی آن صورت گرفته است. محققان در زنجیره غذایی، بسیاری از ترکیبات محصولات پلاستیکی را دریافت کرده‌اند که گستردگی آنها موجب شده است تا تحقیقات کاملی روی آنها انجام نگرفته باشد.
برخی از مواد موجود در ظروف بازیافتی از جمله فتالات‌ها که جهت انعطاف پذیری اغلب پلاستیک‌ها، به آن آنها اضافه می‌شود، می‌تواند موجب اختلالاتی در باروری، مشکلات آسم و مشکلات مربوط به رشد سیستم‌های عصبی شود. همچنین بیسفنول‌ها در بسیاری از پلاستیک‌ها و ظروف پلاستیکی وجود دارد که در صورت استفاده مداوم، مشکلات مربوط به آسیب‌های مغزی در نوزادان را افزایش می‌دهد.
همچنین ظروف پلاستیکی قابل بازیافت غیر بهداشتی، قیمت ارزانی دارند. پس هرگز سلامت خود را فدای قیمت ارزان این ظروف نکنید. می‌توانید ظروف پلاستیکی را از سایت‌ها و فروشگاه‌های معتبر خریداری نمایید که به اصالت کالای ارائه شده در آنها اطمینان دارید. پس نقش ظروف پلاستیکی بیرون بر در سلامتی بسیار زیاد است.
بیشتر بدانید :راهنمای خرید ظروف نگهدارنده غذا
کلام آخر
ظروف پلاستیکی نگهدارنده مواد غذایی، جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان‌ها شده است. اگرچه بازیافت مجدد ظروف پلاستیکی، می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های تولید و یا تخریب زیست محیطی شود اما مسئله سلامتی نیز مطرح است. آنچه که مسلم است، اینکه معمولا ایمن بودن این ظروف، توسط نوشته‌هایی که بر مبنای قانون FDS است، بر پشت آن درج گردیده ولی این مسئله می‌تواند با پیشرفت علم دستخوش تغییراتی شود. به طور کلی ظروف پلاستیکی که در پشت آنها کدهای ۱ و ۲ نوشته شده، برای نگهداری مواد غذایی مناسب هستند. در کنار تمام این‌ها از توصیه می‌شود که همچنان از ریختن مواد غذایی داغ، انجماد این ظروف و یا ریختن مواد چرب در آنها خودداری کنید.
